توضیحات

تاریخچه اتومبیل‌رانی

یکی از مهیج‌ترین و جذاب‌ترین ورزش‌های رقابتی اتومبیل‌رانی است؛ اگر بخواهیم به تاریخچه ورزش اتومبیل‌رانی اشاره کنیم باید بگویم در ابتدای اختراع خودروها سرعت و قدرت زیادی نداشتند، ازاین‌رو برای رقابت بیشتر به مسافت طی شده توسط خودرو توجه می‌شده تا سرعت آن.

اما امروزه سریع‌ترین و قدرتمندترین خودروها در مسابقات امروزی به کار گرفته می‌شوند و تمرکز رقابت‌ها بیشتر بر این است که چه کسی زودتر مسافت تعیین‌شده را طی کند.

اولین مسابقات رسمی اتومبیل‌رانی در سال 1894 انجام‌گرفته است؛ این مسابقه به طور خاص برای آزمایش قابلیت اطمینان خودروهای شرکت‌کننده در مسابقه طراحی شده بود. البته قبل از این مسابقه هم رقابت‌های غیررسمی انجام شده بودند که قدمت آنها به دهه ۱۸۸۰ برمی‌گردد، اما آن رقابت‌ها رسمی نبودند و صرفاً رانندگان برای نشان‌دادن مهارت‌های رانندگی خودشان دور هم جمع شده بودند.

بنابراین اولین رویداد رسمی مسابقات اتومبیل‌رانی همین مسابقه استقامت ۵۰ مایل بود که از پاریس تا روئن در فرانسه انجام شد و معیارهای مسابقات اتومبیل‌رانی را تعیین کرد.

شاید باورتان نشود؛ اما سرعت خودروهای رانندگان این مسابقه به طور متوسط کمی بیشتر از ۱۰ مایل در ساعت بود! بدیهی است که این سرعت اصلاً با استانداردهای امروزی مطابقت ندارد، اما درهرصورت آغازگر این رشته ورزشی شد. به‌زودی مسافت‌های طولانی‌تر و سرعت‌های بالاتر به‌عنوان دو معیار اصلی این رقابت‌ها در نظر گرفته شد. البته برای اولین‌بار در همین مسابقات بود که خودروهای دارای موتور احتراق داخلی به شکل رسمی معرفی شدند و تحولی بزرگ در تاریخ اتومبیل‌رانی شکل گرفت.

رالی را شاهزاده آلبرت اول موناکو در سال ۱۹۱۱ در موناکو راه‌اندازی کرد که کشور کوچکی در جنوب شرقی فرانسه خواهد بود. هدف از این کار را می‌توان نمایش نوآوری و قدرت خودرو های مسابقه دانست.

اولین شرکت‌کنندگان این مسابقه از ۱۱ نقطه اروپا مسابقه را آغاز می‌کردند و در مونت‌کارلو به فینال می‌رسیدند. اولین برنده هانری روژیه فرانسوی بود که بر اساس ظرافت اتومبیلش به موفقیت رسید. اما در حال حاضر برنده بر اساس زمان تنظیم شده در مراحل مختلف تعیین می‌شود.

برگزاري مسابقات اتومبیل‌رانی در ايران به اوايل دهه 30 هجري شمسي برمی‌گردد. در آن سال‌ها خارجيان مقيم ايران با همکاري چند تن از علاقه‌مندان ايراني، اين رشته ورزشي را پایه‌ریزی كردند. در ابتدا به علت فقدان پيست مخصوص، مسابقات در كوي كن، فرودگاه قلعه مرغی، پاركينگ نمايشگاه بین‌المللی و همچنین اطراف استاديوم آزادي برگزار می‌شد كه البته به لحاظ حرفه‌ای و رعايت استانداردهاي بین‌المللی مشكلاتي وجود داشت. بعد از انقلاب اسلامي مسابقات اين رشته تعطيل شد، اما سال 1369 و پس از 10 سال وقفه در امر برگزاري مسابقات اتومبیل‌رانی در كشور، فدراسيون اتومبیل‌رانی به همت تعدادی از قهرمانان اسبق كشور در اين رشته، در كنار فدراسيون موتورسواري تشكيل شد و از آن سال به بعد به نام فدراسيون موتورسواري و اتومبیل‌رانی به فعاليت پرداخت. سال 1373 و بعد از تلاش‌های مستمر مسئولان فدراسيون، پيست اتومبیل‌رانی مخصوص در استاديوم ورزشي آزادي احداث شد و از سال 1374 نيز اين فدراسيون به طور رسمي به عضويت فدراسيون درآمد. احداث پيست مخصوص اتومبیل‌رانی در استاديوم آزادي تحول بزرگي در اين رشته (FIA) بین‌المللی اتومبیل‌رانی پرطرف‌دار در كشورمان بود چراكه قبل از آن علاقه‌مندان به اين رشته مهیج با مشكلات بسيار زيادي براي تمرين و برگزاري مسابقات روبرو بودند، اما پيست مخصوص مجموعه آزادي باعث شد تا دوستداران اتومبیل‌رانی گرد هم جمع شده و با خيالي آسوده در اين رشته فعاليت كنند. در حال حاضر مسابقات اتومبیل‌رانی در ایران به چهار شکل سرعت (ریس)، رالی، مارپیچ (اسلالوم)، تپه نوردی (هیل کلایم) و امدادی برگزار می‌شود. برای اینکه بتوانید در مسابقات اتومبیل‌رانی شرکت کنید، می‌بایست ابتدا عضوی از باشگاه‌های موتورسواری و اتومبیل‌رانی باشید و در کلاس‌های آن‌ شرکت کنید؛ همچنین فدراسیون موتورسواری و اتومبیل‌رانی ایران هر ساله لیستی از قوانین مسابقات اتومبیل‌رانی منتشر می‌کند که برای شرکت در مسابقات این فدراسیون، می‌بایست آن‌ها را رعایت کرده باشید.

 

آداب اتومبیل‌رانی

آداب رانندگی خودرو مسابقه با خودروی شهری کاملاً متفاوت است؛ اما نکته حائز اهمیت این است که رانندگان هر دودسته باید خوش‌برخورد و هوشیار باشند.

هوشیاری در رانندگی بسیار مهم است؛ چرا که در صورت عدم هوشیاری جان راننده و سایر سرنشین‌ها به خطر می‌افتد و خودرو دچار آسیب جبران‌ناپذیر می‌شود.

 

لباس اتومبیل‌رانی

امروزه برای اتومبیل‌رانی از لباس‌های اسپارکو(sparko)  استفاده می‌شود؛ لباس‌هایی ضدحریق، سبک و از جنس فیبر مصنوعی که در آزمایشگاه مورد آزمایش حرارتی قرار می‌گیرند. آزمایش بدین صورت است که آتشی بافاصله 3 سانتی‌متر  و دمای 300 تا 400 درجه سلسیوس را در مقابل لباس می‌گیرند،  اگر لباس توانست تا 10 ثانیه در مقابل شعله‌ورشدن مقاومت کند برای رانندگان قابل‌استفاده است.
لباس‌های رانندگان باید دارای سرآستین، پوشش مچ و سر زانوهای انعطاف‌پذیر با دو تا چهارلایه نومکس باشد. این لباس‌ها قبل از اینکه مورد آزمایش نهایی واقع شوند پانزده مرحله شستشو و خشک‌شدن را تجربه می‌کنند. سپس در معرض حرارتی به‌اندازه 600 تا 800 درجه سلسیوس قرار می‌گیرند؛ سطح درونی لباس نباید در کمتر از چهارده ثانیه به دمای 41 درجه برسد.

همچنین زیپ لباس و رشته آن باید در برابر حرارت مقاوم باشند و ذوب نشوند؛ همچنین گرما را به نزدیکی پوست راننده نرسانند. تمامی چیزهایی که به لباس وصله می‌شوند مانند لوگوی اسپانسرها باید در برابر حرارت مقاوم باشند؛ گرچه امروزه بیشتر آنها بر روی پیراهن چاپ می‌شوند.

همچنین لباس‌ها باید دارای دو نگهدارنده در قسمت شانه‌ها باشند. این بندها باید توانایی تحمل وزن راننده و صندلی را داشته باشند تا در صورت وقوع تصادف بتوان آنها را به‌عنوان یک جسم واحد خارج کرد؛ این کار برای کاهش آسیب‌دیدگی در تصادف‌هاست.

دستکش راننده‌ها نیز ضدحریق و نازک است تا کنترل فرمان و حس لامسه به‌خوبی انجام شود. پوتین‌های رانندگان در قسمت قوزک پا نیز از چرم ضربه‌گیر و نرم ساخته می‌شوند. مشابه پوشش قوزک، لایه زیر کف پا نیز به همین ترتیب ساخته می‌شود؛ اما نازک‌تر؛ تا ارتباط دقیق و آسان پا با پدال‌های ماشین حفظ شود. در زیر لباس اصلی، یک لباس زیر ضدحریق و در زیر کلاه اصلی، یک  کلاه مانند  ضدحریق و ضدضربه پوشیده می‌شود.

 

قوانین اتومبیل‌رانی

36 قانون عمومی در گروه استاندارد اتومبیل‌رانی

  1. تغییر در فریم اصلی خودرو ممنوع است.
  2. تمامی درهای خودرو باید به‌راحتی باز و بسته شوند.
  3. استفاده از هر نوع سیستم پرخوران از قبیل توربوشارژر، سوپر شارژر و غیره ممنوع است.
  4. استفاده از هر نوع گازهای انرژی‌زا از قبیلNOS وغیره، ممنوع است.
  5. استفاده از هر نوع قطعات مغایر و هرگونه تغییر در قطعات داخلی موتور ممنوع است.
  6. هر نوع تغییر در سیم‌کشی خودرو از قبیل قطع کن دینام، نصب هر قطعه که به‌صورتاکسترنال که بهسیم‌کشی وصل شود یا هر قطعه دیگر که باعث تغییر در عملکرد ECU شود، ممنوع است.
  7. هرگونه تغییر سخت‌افزاری ممنوع است.
  8. هر نوع تغییرات در سیستم سوخت‌رسانی از قبیل دریچه گاز، سوزن انژکتور، پمپ‌بنزین، ریل سوخت و غیره ممنوع است. همچنینمشخصات تمامی آنها باید مطابق با سیستم انژکتور همان خودرو باشد.
  9. تغییر فشار در ریل سوخت بلامانع است.
  10. هرگونه تغییرات در برنامهECU بلامانع است.
  11. هر گونه تغییرات و استفاده از هر نوع قطعات مغایر در سرسیلندر ممنوع است.
  12. هر نوع تغییرات در کانال‌های سرسیلندر و محفظه احتراق ممنوع است.
  13. هر نوع تغییرات در منیفولد ورودی و خروجی به هر شکل ممنوع است.
  14. در صورت کف‌تراشی سرسیلندر یا بلوک سیلندر باید از واشر ضخیم‌تر استفاده شود. (معیار، سرسیلندر و بلوک سیلندر و واشر سرسیلندر استاندارد است)
  15. هر نوع تغییرات در سیستم اگزوز بعد از اولین اتصال (منیفولد خروجی)بلامانع است.
  16. هرگونه تغییرات در سیستم جرقه‌زنی که با استاندارد تولیدی همان خودرو مغایر باشد (به‌غیراز شمع و وایر) ممنوع است.
  17. هرگونه تغییرات در وزن و ابعاد فلایویل ممنوع است.
  18. استفاده از هر گونهLSD و قفل دیفرانسیل ممنوع است.
  19. هرگونه تغییرات در زیربندی بلامانع است، به‌شرط آنکه اندازه‌هایفاصله محوری و ترک (Track) تغییر نکند.
  20. استفاده از هر نوع رینگ و لاستیک مغایر تولید کارخانه و هر نوع رینگ‌اسپرت ممنوع است.
  21. لاستیک باtread wear عدد 200 به بالا مجاز است. این عدد باید به طور واضح روی لاستیک قابل خواندن باشد.
  22. استفاده از هر نوع لنت، روغن و دیسک ترمز بلامانع است، به‌شرط آنکه سایز دیسک‌های ترمز مطابق با استاندارد تولیدی خودرو باشد.
  23. هر نوع تغییرات در سیستم ترمز از قبیل بوستر، پمپ ترمز، سیلندر ترمز و کاسه چرخ عقب ممنوع است.
  24. هرگونه تغییرات در قطعات بیرونی موتور که با چشم قابل رویت باشد، ممنوع است.
  25. نصب هواکش استاندارد با فیلتر هوا الزامی است.
  26. تعویض قطعات بدنه خودرو با قطعات از جنس فایبرگلاس و غیره، ممنوع است.
  27. تمامی تجهیزات خودرو باید مطابق استاندارد کارخانه سازنده در جای خود نصب و از عملکرد صحیح برخوردار باشد.
  28. به‌همراه‌داشتن لباس و کلاه ایمنی مخصوص مسابقه الزامی است.
  29. نصب صندلی مخصوص مسابقه (ثابت)و کمربند مخصوص مسابقه با اتصال حداقل 5 نقطه الزامی است.
  30. چراغ‌های ترمز باید از عملکرد صحیح برخوردار باشند.
  31. از ورود اتومبیل‌هایی با بدنهناقص، تصادفی، مخدوش یا با شیشه و چراغ شکسته جلوگیری می‌شود.
  32. هرگونه جوشکاری در رینگ‌ها ممنوع است.
  33. سیستم‌های استارت، برف‌پاک‌کن، ترمز و دنده‌عقب باید از عملکرد صحیح برخوردار باشند.
  34. خودرو باید دارای یک آینه داخل و دو آینه در چپ و راست اتاق باشد. این آیینه‌ها باید از عملکرد صحیح برخوردار باشند.
  35. تمامی وزن‌کشی‌ها پس از انجام مسابقه و تایم گیری صورت می‌گیرند.
  36. تمامی خودروها، حتی خودروهایی که به دلیل نقص فنی از مسابقه خارج می‌شوند، باید وزن‌کشی شوند.

 

19 قانون عمومی گروه آزاد اتومبیل‌رانی

  • موتور و اتاق خودرو باید از یک خانواده و پوستهموتور باید ساخت کارخانه سازندهاتاق خودرو باشد.
  • تغییردر فریم اصلی خودرو ممنوع است.
  • تنها استفاده از خودروی تک دیفرانسیل مجاز است.
  • خودرو سقف‌دار و سقف فقط حالت فابریک خودرو باشد.
  • هر دو درجلویی خودرو باید به‌راحتی باز و بسته شوند.
  • تنها استفاده از موتور پیستونی چهارزمانه مجاز است.
  • استفاده از هر نوع سیستم پرخوران از قبیل توربوشارژر، سوپر شارژر و...ممنوع است.
  • استفاده از هر نوع گازهای انرژی‌زا از قبیلNOSو غیره، ممنوع است.
  • نصب واسطه بین موتور و گیربکس و تغییر درPattern Boltآن‌ها ممنوع است.
  1. چراغ‌های ترمز باید از عملکرد صحیح برخوردار باشند.
  2. از ورود اتومبیل‌هایی با بدنهناقص، تصادفی، مخدوش یا با شیشه و چراغ شکسته جلوگیری می‌شود.
  3. رینگ و لاستیک‌ها از بدنه بیرون نزده باشند و در بدنه مقاوم پوشیده شده باشند.
  4. هرگونه جوشکاری در رینگ‌ها ممنوع است.
  5. خودرو باید دارای یک آینه داخل و دو آینه در چپ و راست اتاق باشد.این آیینه‌ها باید از عملکرد صحیح برخوردار باشند.
  6. سیستم‌های استارت، برف‌پاک‌کن، ترمز و دنده‌عقب باید از عملکرد صحیح برخوردار باشند.
  7. تمامی وزن‌کشی‌ها پس از انجام مسابقه و تایم گیری صورت می‌گیرند.
  8. تمامی خودروها، حتی خودروهایی که به دلیل نقص فنی از مسابقه خارج می‌شوند باید وزن‌کشی شوند.
  9. کمترین وزن مجاز در هنگام خروج، 990 کیلوگرم است.
  10. تنها استفاده از لاستیک اسلیک یا سمی اسلیک مجاز است.

انواع مسابقات اتومبیل‌رانی

به‌طورکلی اتومبیل‌رانی به دو بخش مسابقات در داخل و خارج از پیست تقسیم‌بندی می‌شود؛ مسابقات داخل پیست با تعداد دورهایی مشخص با زمان‌بندی از پیش تعیین شده برگزار و مسابقات خارج پیست نیز اغلب با همان شرایط ولی در مسیرهای طبیعی یا مصنوعی ساخته شده، انجام می‌شود که این مسیرها می‌تواند از خیابان‌های عادی سطح شهرها تا مسیرهای صعب‌العبور در مناطق جنگلی یا بیابانی و کوهستانی باشد.

در ایران مسابقه‌های این ورزش در این شاخه‌ها برگزار می‌شود:

  • فرمول 1 (F1): یکی از معروف‌ترین و محبوب‌ترین مسابقات اتومبیل‌رانی دنیاست. این مسابقات با سرعت‌های بالا و اتومبیل‌های بسیار تخصصی برگزار می‌شود.
  • رالی: مسابقات رالی به مسافت‌های طولانی بر روی مسیرهای چندگانه و مختلف برگزار می‌شود. رانندگان باید در شرایط مختلف، از جمله جاده، خاک، و شرایط جوی، رانندگی کنند.
  • رالی کراس (Rallycross): این مسابقات کوتاه‌مدت و در مسیرهای مخصوص برگزار می‌شود. مسابقه‌ها شامل دسته‌بندی‌های مختلف از جمله مسابقات اسپرینت می‌شوند.
  • مسابقات لمان 24 ساعته (Le Mans 24 Hour): در این مسابقات، اتومبیل‌ها برای 24 ساعت به طور متوالی مسابقه می‌دهند. این مسابقه شهرت بسیاری دارد و یکی از مهم‌ترین مسابقات ماندگاری است.
  • موتورسیکلت: در این دسته از مسابقات، مسابقات موتورسیکلت به تنهایی یا به صورت گروهی برگزار می‌شوند.
  • دریفت (Drifting): این نوع مسابقات تخصصی بر روی توانایی هنری و طراحی خودرو تأکید دارد. رانندگان تلاش می‌کنند تا خودروهایشان را در مسیرهای خمیده و با سرعت اجرا کنند.
  • مسابقات تراکتور تایر وکی (Tractor Tire Racing): در این مسابقات اسپرتی، رانندگان تراکتورها با تایرهای عظیم مسابقه می‌دهند.
  • مسابقات خودروهای کلاسیک (Vintage Car Racing): در این مسابقات، خودروهای کلاسیک و انتیک که تاریخچه تاریخی دارند، مسابقه می‌دهند.
  • مسابقات اتوکراس (Autocross): این مسابقات تست مهارت‌های رانندگی در مسیر‌های مختصر و متنوع است.
  • مسابقات تخته سفید (Time Attack): در این مسابقات، هدف رسیدن به سریع‌ترین زمان بر روی یک مسیر مشخص است.

 

ویژگی مسابقات اتومبیل‌رانی

اگر بخواهیم به ویژگی این ورزش اشاره کنیم باید بگویم اتومبیل‌رانی یکی از بهترین راه‌ها برای تخلیه هیجان است؛ این ورزش مهیج با قوانین منحصربه‌فردی که دارد توانسته آدرنالین خون ماشین‌بازها را تا حد زیادی افزایش دهد و آنها را سرگرم کند.

 

قهرمانان اتومبیل‌رانی

  • سباستین لوب
  • سباستین اوژیه
  • یوها کانکونن
  • تومی مکینن
  • والتر روهرل
  • میکی بیاسیون
  • کارلوس ساینز
  • مارکوس گرونهولم
  • ساندرو موناری
  • مارکو آلن
  • بیورن والدگورد
  • آری واتانن
  • هانو میکولا
  • استیگ بلومکویست
  • تیمو سالونن
  • دیدیه آریول
  • کالین مک‌ری
  • ریچارد برنز
  • پیتر سولبرگ
  • آلن پطروسیان
  • کریم ناظری
  • حسین خداپرست
  • ایرج جهان‌بانی
  • ناصر وهاب‌زاده
  • محمدحسین و اسدالله حاجیان
  • حمید کوشان فر
  • شهرام هراتی
  • ابراهیم عباس‌پور
  • خسرو مخزنی
  • سپهر خدا یار
  • دارا غزنوی
  • کیا موسی برهان
  • کمال عباس نژاد
  • حجت صدرایی

ممکن است شما علاقه مند باشید به